RYZYKO DYSLEKSJI

Jesteś tutaj / Do poczytania dla rodziców i nauczycieli / RYZYKO DYSLEKSJI

Do poczytania...dla rodziców i nauczycieli

Separator

Termin ryzyko dysleksji można określić jako zagrożenie wystąpieniem dysleksji, czyli podwyższone prawdopodobieństwo rozwinięcia się tego zaburzenia w przyszłości u konkretnego dziecka. Mówi się o nim przede wszystkim w okresie poprzedzającym rozpoczęcie formalnej nauki czytania i pisania, czyli przed pójściem dziecka do szkoły. Ze względu na to, że dzieci potrzebują czasu na biegłe opanowanie tych umiejętności, w Polsce o ryzyku dysleksji mówimy także w przypadku uczniów klas I i II szkoły podstawowej.

Jakie są objawy?

Mówiąc ogólnie są to objawy nieharmonijnego rozwoju dziecka, a dokładniej opóźnienia rozwoju tych funkcji, które leżą u podstaw uczenia się czytania i pisania.

Poniżej przedstawiamy Państwu objawy ryzyka dysleksji. Pozwolą one na wstępne i orientacyjne oszacowanie zagrożenia u dzieci przedszkolnych i będących u progu edukacji wczesnoszkolnej. Jeżeli po analizie poniższych stwierdzeń wskażecie kilka, które zauważacie u swojego dziecka, warto skonsultować swoje spostrzeżenia z nauczycielem uczącym dziecko, psychologiem lub pedagogiem.

Wiek przedszkolny

	Czy to stwierdzenie opisuje Twoje dziecko?	Odpowiedź
1.	Ma problemy z zapamiętaniem i zrozumieniem dłuższych poleceń słownych.	TAK/ NIE
2.	Ma problem z nauczeniem się krótkich wierszyków i/ lub piosenek.	TAK/ NIE
3.	Nie radzi sobie z rozpoznawaniem i tworzeniem rymów.	TAK/ NIE
4.	Ma problemy z rozpoznawaniem podobnie brzmiących słów, np. lok- rok, pije- bije, pieje- pije.	TAK/ NIE
5.	Ma trudności z podziałem słowa na sylaby, np. domy= do- my	TAK/ NIE
6.	Nie potrafi wymienić pór roku w odpowiedniej kolejności.	TAK/ NIE
7.	Ma trudności w wyodrębnianiem pierwszej głoski w słowach, np. /d/ w dym	TAK/ NIE
8.	Ma trudności z podawaniem słów rozpoczynających się daną sylabą i/ lub głoską, np. /ka/- kawa, kanapa; /k/- kot, komin	TAK/ NIE
9.	Ma trudności z łączeniem sylab w słowo, np. ta- lerz= talerz.	TAK/ NIE

Początek edukacji wczesnoszkolnej

1.	Czy to stwierdzenie opisuje Twoje dziecko?	Odpowiedź
2.	Nie potrafi wymienić nazw dni tygodnia we właściwej kolejności.	TAK/ NIE
3.	Nieprawidłowo nazywa stosunki przestrzenne (np. nad, pod).	TAK/ NIE
4.	Często przekręca słowa, np. mów sosza zamiast szosa, lora zamiast rola.	TAK/ NIE
5.	Ma trudności z dzieleniem słów na głoski.	TAK/ NIE
6.	Niechętnie podejmuje próby czytania.	TAK/ NIE
7.	Zazwyczaj czyta wolniej niż rówieśnicy.	TAK/ NIE
8.	Czytając wyrazy opuszcza, dodaje, przestawia i zamienia litery.	TAK/ NIE
9.	Pisząc zazwyczaj opuszcza i/ lub dodaje litery, np. grad- gad, górad.	TAK/ NIE
10.	Pisząc zazwyczaj przestawia i/lub zamienia głoski np. las- sal, los.	TAK/ NIE

I co teraz?

Jeżeli rodzic zaobserwował objawy ryzyka dysleksji warto spotkać się z nauczycielem w celu skonsultowania dokonanych obserwacji. Gdy nauczyciel potwierdzi występowanie zauważanych przez rodzica problemów, można umówić się na spotkanie psychologiem lub pedagogiem szkolnym. Niezależnie jednak od tego rodzic ma prawo szukać pomocy w poradni psychologiczno- pedagogicznej. Wizyta w poradni nie wymaga skierowania i jest bezpłatna.

Rodzice są najbliżej swojego dziecka i spędzają z nim tyle czasu, że ich działania mogą być źródłem wielkiego wsparcia i znaczącej poprawy jego sytuacji. Wspomaganie dziecka w poznaniu siebie i zrozumieniu mocnych i słabszych stron jest istotnym elementem procesu pomocy. Warto podkreślić, że już w przedszkolu dzieci porównują siebie z rówieśnikami i stopniowo może to stawać się powodem frustracji i zaniżania samooceny. W szkole, tego typu doświadczeń jest jeszcze więcej. W przypadku dzieci z dysleksją lub jej ryzykiem, w efekcie takich porównań oraz doznawanych niepowodzeń pojawić się mogę negatywne emocje, np. poczucie winy, wstyd, frustracja, czy spadek motywacji. Są to nieoczekiwane, ale bardzo niszczące skutki trudności w uczeniu.

Gdy pomożemy dziecku zrozumieć naturę jego problemów, zwiększamy szansę, że będzie ono widziało swoje trudności w wąskiej dziedzinie, np. w czytaniu- na szerszym tle siebie: w obrazie własnej osoby deficyty i trudności będą tylko pojedynczymi elementami na tle mocnych stron i zdolności oraz pozytywnych cech charakteru. Pamiętajmy o tym, że profilaktyka jest zawsze tańsza i bardziej skuteczna od terapii, dlatego należy dbać o wszechstronny rozwój dziecka, zarówno w przedszkolu, szkole, jak i w domu.

Dziecko z ryzykiem dysleksji- o czym należy pamiętać:

dostosowywanie wymagań wobec dziecka do jego możliwości w tych zadaniach, które sprawiają mu trudność, np. mniejsze partie materiału do zapamiętania
starać się, by prowadzone ćwiczenia przypominały bardziej zabawę, niż naukę
nie karać za niepowodzenia, a podkreślać nawet najmniejsze postępy
nie przemęczać dziecka- w przeciwnym wypadku efekty pracy będą minimalne
dawać dziecku szansę na rozwijanie jego własnych zainteresowań, pasji, hobby
dawać więcej czasu na wykonanie zadań, a jednocześnie okazji do ćwiczenia zaburzonych funkcji (powtórki, specjalne ćwiczenia- zabawy)
warto eksperymentować z różnymi rodzajami ćwiczeń- stymulować wielozmysłowo- w czasie nauki i zabawy wykorzystywać jak najwięcej kanałów zmysłowych
używać przyjaznych materiałów: atrakcyjne pomoce dydaktyczne
dawać krótkie, jasne i zwięzłe polecenia i instrukcje
podkreślać mocne strony dziecka i przede wszystkim na nich opierać się w pracy, koncentrować się na sukcesach, a nie na trudnościach, unikać sytuacji publicznego obnażania słabych stron dziecka i dbać o to, aby miało szansę rozwijać swoje zainteresowania i odnosić sukcesy na jakimś polu- takie działania będą wspomagać budowanie pozytywnej samooceny.

Najważniejsze cele rodziców ucznia z ryzykiem dysleksji:

rozmawianie z dzieckiem na temat dysleksji (i innych trudności w uczeniu się)
być „rzecznikiem praw” swojego dziecka
znaleźć dodatkowego nauczyciela do pomocy albo/i terapeutę
budować i wspomagać samoocenę dziecka
pomagać w pracy domowej (tworzenie odpowiedniego środowiska do pracy, harmonogram)
wzmacniać umiejętność czytania w warunkach domowych (zachęcanie do czytania, czytanie wspólne, dobór odpowiednich książek)
wspierać dziecko w organizacji życia i zarządzaniu czasem
doskonalić umiejętności uczenia się.

Rodzicu! Pamiętaj, że to Twoje dziecko jest najważniejsze i to Ty znasz je najlepiej!

Możesz dużo zrobić w rozpoznaniu ryzyka dysleksji u Twojego dziecka i zapobiec wielu późniejszym trudnościom szkolnym. Im wcześniej zaczniemy wspomagać dziecko, tym ma ono większe szanse na sukces.

Opracowała:

Małgorzata Tymińska

pedagog PP- P nr 7

Na podstawie: K. Bogdanowicz, G. Krasowicz- Kupis, D. Kwiatkowska, K. Wiejak, A. Weremiuk „Czy moje dziecko jest zagrożone dysleksją?” Instytut Badań Edukacyjnych

Powrót

Skontaktuj się z nami już dziś

Nasz numer telefonu
81 532 80 78
535 769 900

Przejdż do kontaktu

Poradnia
Psychologiczno-Pedagogiczna nr 7

Do poczytania...dla rodziców i nauczycieli