Do poczytania...dla rodziców i nauczycieli
Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (APD/CAPD)
z nieprawidłowego funkcjonowania wyższych funkcji słuchowych, przy prawidłowym słuchu fizycznym (brak ubytku słuchu). Dotyczą niewłaściwego przetwarzania bodźców słuchowych, rozpoznawania i interpretacji dźwięków, w tym również dźwięków mowy, a nie zaburzonego słyszenia samego w sobie (dziecko słyszy - podstawowe badania słuchu nie wykazują problemów, lecz nie słucha — zachowuje się i funkcjonuje podobnie do dzieci z niedosłuchem, co można porównać do sytuacji osoby znajdującej się w obcym kraju, nieznającej miejscowego języka - taka osoba słyszy otaczające ją rozmowy, lecz nic z nich nie rozumie).
-
nierozróżnianie podobnych dźwięków mowy;
-
nadwrażliwość na dźwięki;
-
subiektywne odczucie deprywacji w zakresie stymulacji akustycznej,
-
trudności ze zrozumieniem mowy w hałaśliwym otoczeniu;
-
zaburzenia rozumienia mowy zniekształconej;
-
problemy z lokalizacją źródła słyszanych dźwięków;
-
kłopoty z oceną natężenia, wysokości, długości, kolejności słyszanych dźwięków;
-
brak umiejętności selekcjonowania bodźców słuchowych;
-
trudności ze skoncentrowaniem się na bodźcach słuchowych;
-
zaburzenia mowy (nieprawidłowa artykulacja głosek, niewłaściwa wymowa słów);
-
obniżona pamięć słuchowa;
-
deficyty w zakresie uczenia się drogą słuchową.
-
trudności ze zrozumieniem wypowiedzi w niekorzystnych warunkach akustycznych (np. gdy kilka osób mówi jednocześnie, gdy w pomieszczeniu jest pogłos, hałas itp.),
-
obniżenie koncentracji uwagi,
-
problem z utrzymaniem skupienia na konkretnych, istotnych bodźcach słuchowych,
-
zmęczenie po przebywaniu w głośnym środowisku, bóle głowy,
-
słabe wykonywanie kilkuetapowych poleceń (szczególnie podanych w jednym zdaniu),
-
kłopoty ze zrozumieniem długich rozmów,
-
brak zrozumienia wypowiedzi (np. „słyszałem co powiedziałeś, ale nie wiem co masz na myśli”),
-
słabą pamięć słuchową (trudności z zapamiętywaniem i powtarzaniem usłyszanych informacji),
-
problemy z zapamiętywaniem sekwencji dźwięków,
-
mylenie podobnie brzmiących słów,
-
problem z nauką języka obcego,
-
brak zwracania uwagi na osobę mówiącą,
-
nadmierne zwracanie uwagi na bodźce dźwiękowe, które nie są istotne,
-
zaburzoną intonację (mowa monotonna, cicha lub odwrotnie – bardzo szybka i zbyt głośna),
-
słabsze wyniki podczas testów psychologicznych, pedagogicznych, edukacyjnych, opartych na bodźcach słuchowych,
-
trudności w czytaniu i pisaniu (szczególnie ze słuchu).
- Poprawa środowiska akustycznego w szkole oraz poprawa jakości słyszanej mowy poprzez zastosowanie systemów wspierających słyszenie (np. systemów FM),
- Trening słuchowy przeprowadzany pod opieką specjalisty, którego celem jest poprawa sprawności wyższych funkcji słuchowych w oparciu o plastyczność układu nerwowego (np.: Aktywny Trening Słuchowy Neuroflow, Stymulacja Polimodalna Percepcji Sensorycznej metodą Skarżyńskiego (SPPS), Indywidualna Stymulacja Słuchu Johansena (JIAS) czy Terapia Uwagi Słuchowej A. Tomatisa .
- Terapia pedagogiczna i psychologiczna, która może pośrednio poprawić sprawność uczenia
i komunikowania się dzieci z APD.
w szkole, nauką oraz kontaktami z grupą rówieśników. To wszystko z kolei przekłada się na ogólny, prawidłowy rozwój emocjonalno – społeczny.
-
w miarę możliwości należy zredukować wszelkie niepotrzebne szumy i hałasy w domu,
-
dziecko powinno patrzeć na Ciebie, gdy mówisz,
-
zwracaj się do dziecka za pomocą prostych zdań, mów nieco spokojniej, w wolniejszym tempie,
-
za każdym razem upewniaj się, czy dziecko właściwie zrozumiało polecenie,
-
zapewnij dziecku spokojne miejsce, w którym w ciszy może odrabiać lekcje i uczyć się,
-
wzmacniaj pozytywnie poczucie własnej wartości.
- zapewnić miejsce w pobliżu nauczyciela w celu ułatwienia udzielania pomocy przy napot ykanych trudnościach (dawanie dodatkowych wskazówek i wyjaśnień),
-
używać wiele pomocy wizualnych,
-
stosować krótkie, proste polecenia i instrukcje słowne;
-
kontrolować, czy dziecko rozumie wydane ustnie polecenia i instrukcje;
-
nie odpytywać ucznia z czytania głośnego, recytowania, śpiewania na forum klasy;
-
kilkakrotnie powtarzać ustne pytania, polecenia i dawać dziecku więcej czasu reakcję;
-
przeznaczać uczniowi więcej czasu na zbudowanie dłuższych wypowiedzi językowych;
-
umożliwiać dziecku patrzenie na twarz i usta osoby mówiącej;
-
polecenia słuchowe dotyczące pracy zleconej uczniowi uzupełniać o wskazówki wzrokowe,
-
podejmować działania stymulujące motywację do nauki,
-
podnosić samoocenę dzieci, wzmacniać pozycję w grupie rówieśniczej z uwagi na duże obciążenie emocjonalne i stres, doświadczane przez uczniów z zaburzeniami przetwarzania słuchowego,
-
stosować przerwy śródlekcyjne, lub przeplatać zadania wymagające większej uwagi oraz wytężonego myślenia, zadaniami łatwiejszymi lub o charakterze utrwalającym,
-
dostosować wymagania w zakresie kompetencji opartych na sprawnościach słuchowo – językowych (w szczególności podczas lekcji języka polskiego, muzyki, matematyki, języka obcego).
- E. Kwaśniok, M. Ławecka: Stymulacja funkcji słuchowych w zaburzeniach centralnych procesów przetwarzania, Forum Logopedyczne, rok 2016, nr 24
- A. Paczkowska, J. T. Marcinkowski: Istota zaburzenia przetwarzania słuchowego – niedocenianego problemu zdrowotnego, Hygeia Public Health, rok 2013, tom 48, nr 4
- A. Senderski: Rozpoznawanie i postępowanie w zaburzeniach przetwarzania słuchowego u dzieci, Otolaryngologia, rok 2014, tom 13, nr 2
- wywiad z dr Dorotą Szuber (Kierownika Podkarpackiego CSiM MEDINCUS) oraz dr hab. n. med. mgr zarz. Piotra H. Skarżyńskiego (Członka Zarządu Centrum Słuchu i Mowy) poświęconych zagadnieniu centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego: http://supernowosci24.pl