Ważne jest aby zarówno zauważyć obawy dzieci, jak i być otwartym na mówienie o nich. Najlepszym podejściem jest pomoc dzieciom w zrozumieniu konsekwencji COVID-19 i uporządkowaniu myśli i uczuć. Zapytaj swoje dziecko co wie o COVID-19 albo co o tej chorobie słyszało. Jeśli nie dostrzegasz specjalnego zaniepokojenia, nie ma potrzeby prowadzić pogłębionej rozmowy. Możesz po prostu uświadomić dzieciom znaczenie mycia rąk i sygnalizowania gorszego samopoczucia. Jednak jeśli dziecko wyraża niepokój w związku z COVID-19, możesz skorygować błędne informacje i dać dziecku wsparcie emocjonalne.

 

Oto kilka typowych pytań, które mogą zadawać rodzice o tym jak rozmawiać z dziećmi o COVID-19:

 

 

Nie, nie powinna. Rodzice nierzadko obawiają się, że rozmowy z dziećmi o trudnych sprawach społecznych mogą zwiększyć poziom niepokoju dzieci. Jednak często jest na odwrót. Psychologowie dziecięcy mówią „nazwij to aby oswoić to”, co oznacza, że kiedy zmartwienia zostaną zidentyfikowane i omówione (nazwane) i stworzony jest konkretny plan radzenia sobie, zmartwienia zmniejszają się a nie zwiększają. Wiedza jest potężną bronią i daje dzieciom poczucie przewidywalności tego co się może zdarzyć, co jest bardzo pomocne w oswajaniu lęków.

 

 

To zależy. Najpierw pomyśl, na ile twoje dziecko jest w stanie dobrze zrozumieć rzeczywistość COVID-19. Informacje, które dostarczasz muszą być dopasowane do indywidualnych potrzeb twojego dziecka. Ogólną zasadą jest, że dziecięca zdolność do rozumienia informacji o COVID-19 jest niska u małych dzieci (np. poniżej 3 r.ż.), natomiast będzie coraz wyższa u dzieci starszych. W wieku szkolnym, dzieci przypuszczalnie mają większą zdolność rozumienia i mówienia o tym co się dzieje. Młodsze dzieci jednak mogą w ciszy doświadczać skutków stresujących zdarzeń w ich środowisku.

Do dzieci w wieku 3-6 r.ż. rodzic może powiedzieć: „Jest zarazek, który krąży dookoła i sprawia, że ludzie chorują. Wiemy, że najlepszym dla ludzi sposobem, żeby uniknąć choroby jest częste mycie rąk, i zgadnij co mówią lekarze, że powinniśmy śpiewać kiedy to robimy!”.

 

Z dziećmi powyżej 6 r.ż. możesz przeprowadzić bardziej pogłębioną rozmowę dlaczego ważne jest mycie rąk i unikanie dotykania twarzy (w tym wnętrza nosa!). Możesz wyjaśnić, że wirus żyje na powierzchniach, które dotykamy (chociaż my tego nie widzimy) i jeśli dotkniemy tą powierzchnię rękami, a potem włożymy ręce do buzi lub nosa, wirus dostaje się do naszego ciała i powoduje, że chorujemy. Możemy także zarazić osoby dookoła nas (np. babcię, dziadka, którzy nie mogą zwalczyć wirusa tak łatwo jak inni). Taka informacja może pomóc dzieciom zrozumieć znaczenie zachowań prewencyjnych takich jak mycie rąk, unikanie dotykania twarzy czy wkładania rąk do ust.

 

 

Tak, szczególnie dzieciom, które są na tyle duże aby zrozumieć, np. dzieciom w wieku szkolnym. Trzeba powiedzieć o typowych symptomach COVID-19, takich jak gorączka, suchy kaszel, brak sił, duszności, itp., oraz pokazać różnicę między brakiem oddechu kiedy uprawiamy sport, a brakiem oddechu kiedy siedzimy lub chodzimy. Poproś dzieci aby powiedziały ci, jeśli będą czuły jakiś objaw. Możesz również powiedzieć, że można mierzyć temperaturę ciała każdego rana lub wieczora dla większej pewności. Dzieci czują się bardziej komfortowo jeśli wiedzą, że rodzice robią wszystko co jest możliwe aby było bezpiecznie.

 

 

Istnieją strategie, o których wiemy, że na ogół, się sprawdzają w przypadku niepokoju i zamartwiania się u dzieci. Po pierwsze, używaj właściwego języka (np. „nowy zarazek, o którym nie wiemy zbyt dużo”), jak również język skoncentrowany na radzeniu sobie (np. „robimy wszystko co możemy aby nie zachorować”), a nie język generujący napięcie czy katastroficzny. Po drugie, unikaj wyrażania swoich emocjonalnych obaw przy dziecku i monitoruj poziom własnego stresu i niepokoju w obecności dziecka. Po trzecie, unikaj narażania dziecka na wpływ telewizji i raportów medialnych dotyczących COVID-19. Badania pokazują, że może to podnosić poziom niepokoju. Po czwarte, mów o rodzinnych planach pozostawania w zdrowiu takich jak mycie rąk, unikanie miejsc gdzie jest dużo ludzi, zostawanie w domu, odwołanie wakacji. Można również zapewnić, że niewiele dzieci choruje, a jeśli nawet, to przechodziły chorobę lekko. Dzieci czują się bardziej komfortowo jeśli mają poczucie kontroli (np. wiedząc co mogą zrobić) i mając poczucie przewidywalności swego życia. Na koniec, na ile jest to możliwe, trzymajcie się regularnych aktywności i ustalonego porządku dla rzeczy takich jak posiłki, drzemki, kąpiel, kładzenie się do łóżka. Zwiększa to poziom przewidywalności spraw u dzieci. Warto spędzać czas wykonując aktywność promującą spokój w rodzinie, np. wspólne czytanie, oglądanie filmów, gry planszowe, wychodzenie na spacer. Dla młodszych dzieci, możesz również zorganizować poszukiwanie „skarbu” ukrytego w domu oraz stosować zabawę jako sposób przepracowania trudnych uczuć (np. zabawa w zwalczenie straszliwego smoka). Dzieci będą zadowolone spędzając z tobą czas specjalny.

 

 

Zachęcenie dziecka do mycia rąk może być trudne. Dobrym sposobem jest kształtowanie nawyku poprzez zachętę do mycia rąk po skorzystaniu z toalety, przed jedzeniem, po powrocie z dworu, po kichaniu i kaszlu. Zachęcające może również być śpiewanie piosenki w trakcie mycia rąk albo włączenie ulubionej piosenki dziecka i wykonywanie ruchów mycia rąk w jej rytm. Jeśli macie trochę brokatu, można spryskać ręce niewielką jego ilością i próbować go zmyć.

 

 

Udziel dzieciom uczciwych i rzeczowych informacji. Możesz przyznać, że są to środki ostrożności podjęte aby zwolnić tempo rozprzestrzeniania się wirusa. Możesz powiedzieć „Dzieci pozostają w domu ponieważ wiemy, że zarazki rozprzestrzeniają się tam gdzie jest dużo ludzi. Izolowanie się w domu oznacza, że więcej ludzi pozostaje zdrowych i spowalnia rozprzestrzenianie się wirusa.”

 

 

Korzystne może być utrzymanie takiego samego ustalonego porządku jak w czasie kiedy dziecko uczęszczało do szkoły. Dziecko będzie wtedy wiedziało czego oczekiwać. Pomocne może być również omówienie z dziećmi porządku dnia i oczekiwań na czas kiedy są w domu. Zaangażowanie w aktywności takie jak czytanie, odrabianie prac domowych, gry planszowe, gotowanie i pieczenie z opiekunem, aktywność plastyczna, rękodzieło pomoże spędzić czas. Ważne jest również kontynuowanie aktywności fizycznej obejmującej ćwiczenia w domu, jogę, taniec i domowe dance party, tor przeszkód. Ważne jest również unikanie zwiększania ilości czasu spędzanego przed ekranem telewizora lub komputera, może to zakłócać sen i dobre samopoczucie dziecka.

 

Chociaż izolacja może być stresująca dla rodziców, przekonanie dzieci (i siebie samych), że ten czas minie może być pomocne w utrzymaniu zdrowia i szczęścia wszystkich.