SŁUCH

• Niedosłuch to zaburzenie polegające na nieprawidłowym przewodzeniu lub odbiorze dźwięków. 
  Może mieć charakter łagodny, umiarkowany, ciężki lub głęboki oraz może dotyczyć jednego ucha bądź obu uszu i prowadzić do trudności ze słyszeniem.
• Niedosłuchowi mogą towarzyszyć inne objawy, np. zawroty głowy czy szumy uszne. 
• Wtórnie pojawiają się u dzieci zaburzenia lub opóźnienia rozwoju mowy i komunikacji, obniżają się wyniki rozwojowe, edukacyjne (problemy w czytaniu, pisaniu, nauce języków obcych) i poznawcze.
• Ważna jest profilaktyka, wczesne wykrycie wady i rehabilitacja.

W szczególności rodziców powinny zaniepokoić sytuacje, w których dziecko:

• głośno ogląda telewizję;
• kilkakrotnie prosi o powtórzenie wypowiedzi;
• przekręca słowa lub mówi niewyraźnie;
• izoluje się od grupy rówieśników;
• skarży się na ból ucha lub dzwonienie w uszach;
• mówi głośniej niż zazwyczaj;
• zwraca się jednym uchem do źródła dźwięku.

PRZYCZYNY zaburzeń słuchu:  

• hałas; głośna muzyka;
• używanie słuchawek dousznych;
• przyjmowanie leków ototoksycznych;
• przewlekłe infekcje ucha;
• przewlekłe nieropne zapalenie ucha środkowego;
• zapalenie opon mózgowych;
• czynniki genetyczne–dziedziczny i niedziedziczny ubytek słuchu.

 
PROFILAKTYKA wad słuchu 
U dzieci prawie 60% ubytków słuchu wynika z przyczyn, którym można zapobiec przez wdrożenie niezbędnych środków zaradczych (np. badania przesiewowe, szczepienia, ochrona słuchu przed hałasem, leczenie schorzeń górnych dróg oddechowych).

Skuteczne strategie zmniejszania ubytku słuchu na różnych etapach życia obejmują:

• immunizację (szczepienia);
• dobre praktyki w zakresie opieki nad matką i dzieckiem;
• poradnictwo genetyczne;
• diagnostykę i leczenie powszechnych chorób uszu;
• strategię bezpiecznego słuchania, która zmniejsza narażenie na głośne dźwięki w miejscach rekreacyjnych;
• racjonalne stosowanie leków zapobiegających ototoksycznemu ubytkowi słuchu.

Niepokojące objawy problemów ze słuchem należy skonsultować z:
pediatrą, laryngologiem, audiologiem. 

Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju wad słuchu u dziecka: 

• ogranicz hałas w domu, 
• nie bagatelizuj infekcji górnych dróg oddechowych i infekcji uszu ( należy zwracać na to uwagę 
    i zachęcać dziecko do oddychania przez nos, co ogranicza ryzyko, że do dalszych odcinków układu
    oddechowego dostaje się zanieczyszczone powietrze, a w efekcie powstaje infekcja atakująca także narząd
    słuchu);
• staraj się chronić uszy dziecka przed zimnem i wilgocią (dokładnie osuszaj uszy po kąpieli w basenie i ograniczaj kontakt uszu z wodą podczas codziennej domowej kąpieli);
• naucz dziecko prawidłowo oczyszczać nos – dmuchać, naprzemiennie zatykając dziurki;
• nie używaj patyczków do czyszczenia uszu;
• po zapaleniu ucha środkowego skontroluj stan ucha po zaleconej kuracji antybiotykowej oraz wykonaj badanie sprawdzające poziom słyszenia u dziecka; 
• kontroluj czas kiedy dziecko słucha muzyki np. używając odtwarzacza MP3, gra w gry komputerowe, rozmawia przez telefon komórkowy lub po prostu ogląda telewizję;
• zadbaj, aby dziecko korzystało ze słuchawek nausznych; 
• od czasu do czasu staraj się sprawdzać słuch dziecka np. mów cicho, stojąc za jego plecami;
• profilaktycznie raz na rok odwiedź z dzieckiem laryngologa i sprawdź czy woskowina nie zatyka uszu.

WZROK

 
Współczesnym czynnikiem warunkującym w dużej mierze rozwój wad wzroku u dzieci jest tzw. „wychowanie tabletowe”. Dzieci, które przed ekranami spędzają po kilka godzin dziennie, nie mają szans na prawidłowy rozwój. Zagrożenia związane ze zbyt długim, niekontrolowanym przesiadywaniem dziecka przy ekranach to m.in.:

• pseudokrótkowzroczność oraz krótkowzroczność;
• ograniczona praca wzrokowa (podczas oglądania telewizji oko wykonuje wyłącznie krótkie ruchy, mięśnie gałkoruchowe nie są efektywnie zaangażowane, obwodowa uwaga wzrokowa jest osłabiona);
• zmiany sposobu funkcjonowania mózgu, co wpływa na obniżony czas koncentracji uwagi dziecka (kreskówki, filmiki mocno bodźcują układ nerwowy szybko zmieniającymi się obrazami, błyskami, dźwiękami, a wówczas książka, w której nic się nie rusza, staje się nudna;
• zmiany w korze przedczołowej – nawet pół godziny oglądania telewizji dziennie obniża umiejętność rozwiązywania problemów wśród małych dzieci;
• trudności z efektywnym wykorzystaniem czasu wolnego, brak pomysłów na zabawy, nuda;
• niedostosowane treści zwiększają tolerancje na nieprawidłowe zachowania i zachęcają do naśladownictwa;
• spadek sprawności fizycznej, otyłość;
• wady postawy;
• uzależnienie, domaganie się natychmiastowej gratyfikacji.

Pozwólmy dzieciom gromadzić jak najwięcej przeróżnych doświadczeń!

Niepokojące symptomy zaburzeń wzroku:

• sposób trzymania głowy przez dziecko (np. dziecko przechyla głowę na boki podczas czytania lub innych czynności wzrokowych, odchyla głowyę do tyłu i wydaje się patrzeć dolną częścią oczu);
• mrużenie oczu;
• bóle oczu i głowy;
• łzawienie, ból, zaczerwienienie, pieczenie, tarcie i uciskanie oczu, nadmierne mruganie;
• odległości z jakich dziecko obserwuje przedmioty, trzyma książkę podczas czytania;
• szybka męczliwość wzrokowa, niechęć do wykonywania zadań pod kontrolą wzroku (czytanie, pisanie, układanie puzzli, rysowanie szlaczków itp.);
• trudności w umieszczeniu liter w liniaturze, zbyt duże lub zbyt małe pismo;
• przewlekłe zapalenie brzegów powiek i spojówek.

W przypadku zauważania niepokojących objawów należy je skonsultować z okulistą lub optometrystą. 

Badanie okulistyczne i badanie optometryczne to są dwa różne, ale uzupełniające się badania. 

Optometrysta
Okulista

• dobierze okulary i soczewki kontaktowe
• sprawdzi czy pacjent ma wadę wzroku i zdiagnozuje zaburzenia funkcji wzrokowych (istotnych w procesie nauki czytania i pisania)
• przeprowadzi terapię widzenia
• diagnozuje choroby oczu, sprawdzi czy oczy są prawidłowo zbudowane i czy istnieją zaburzenia czynności narządu wzroku
• przeprowadzi zabieg chirurgiczny
• leczy zapalenia, urazy oczu

Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju wad wzroku u dziecka, powinno się m.in.:

• wykonywać przerwy w pracy wzrokowej;
• dbać o dobre oświetlenie miejsca pracy wzrokowej;
• stosować ćwiczenia rozluźniające napięcie akomodacyjne, np. kilkuminutowe patrzenie na daleki obiekt;
• utrzymywać prawidłową odległość oczu od ekranu komputera czy książki;
• zadbać o to, by dziecko każdego dnia przebywało na świeżym powietrzu;
• ograniczyć czas spędzany przed komputerem, tabletem czy telewizorem;
• zwrócić uwagę na dietę - najważniejsze witaminy wpływające korzystnie na stan oczu to naturalne antyoksydanty: witaminy A, C i E oraz kwasy omega 3, luteina, cynk i selen.

 

opracowanie: mgr Aneta Piotrowska - Sołtys surdopedagog, mgr Justyna Kańczugowska – tyflopedagog 

 

Ulotka informacyjna słuch-wzrok, plik: Rozszerzenie: doc, Rozmiar: [ 101,00 kB ]